استخراج آب چاه توسط انرژی باد(توربینهای بادی)

باد یکی ازمظاهر انرژی خورشیدی و همان هوای متحرک است و جزء کوچکی از تابش خورشید که از خارج به اتمسفر میرسد،به انرژی باد تبدیل میشود . گرم شدن زمین و جو آن به طور نا مساوی سبب تولید جریان های همرفت (جا به جایی )میشود و نیز حرکت نسبی جو نسبت به زمین سبب تولید باد میشود .

احتمالا نخستین ماشین بادی توسط ایرانیان باستان ساخته شده است . بعدها استفاده از توربینهای بادی با محور قائم و پس از آن دستگاههای بادی با محور قائم و با میله های چوبی ساخته شد و در کشورهای خاورمیانه توسعه یافت .

گهگاه  طوفانها و گردبادهای سهمگینی در گوشه وکنار جهان پدیدار میشود که اگر نیروی آنها به طور صحیح به کار گرفته شود میتواند بجای مخرب بودن مفید باشد .

بهره گیری از نیروی باد به عنوان یکی از منابع انرژی نو روز به روز بیشتر میشود . بادها از یک قانون کلی تبعیت میکنند ، ولی از لحاظ شدت روزانه و مدت وزش در هر نقطه از زمین به طور قابل ملاحظه ای تغییر میکند .

فنون استخراج  آب از چاه :

برای خارج کردن آب از چاه و پر کردن استخر ها از تلمبه های دستی و در برخی مناطق از نیروی باد استفاده میشود . در روستای فشارک از توابع بخش کوهپایه و در مزرعه صبا (مرزآباد) که متعلق به آقای سید هاشم هاشمی میباشد ابتکار جالبی جهت استخراج آب از چاه قنات انجام شده است .

آقای هاشمی به جهت صرفه جویی در هزینه ها و عدم استفاده از سوختهای فسیلی که متاسفانه  منجر به تخریب محیط زیست میشود از سال گذشته اقدام به ساخت و نصب دکل بادی برروی چاهی به عمق 11 متر و در مسیر خروجی آب قنات و به فاصله 280 متری از مادرچاه قنات نموده است .

(جالب است بدانید که در چندین هزار سال قبل ، ایرانیان باستان دست به ابتکار جدیدی زدند و آن اختراع قنات یا کهریز ( کاریز ) بود. این اختراع در نوع خود در جهان تا کنون بی نظیر بوده است و توسط آن میتوان مقدار قابل توجهی از آبهای زیر زمینی را جمع آوری کرده و به سطح زمین رساند که همانند چشمه ، آب آن در تمام طول سال بدون هیچ کمکی از درون زمین به سطح آن جاری گردد .)

به هر حال بر روی این دکل پره هایی وجود دارد که براثر وزش باد به حرکت دورانی تبدیل میشود ، این حرکت توسط گیربکس به حرکت رفت و برگشت میله وسط دکل تبدیل شده و مانند تلمبه های دستی، آب چاه را به سطح زمین منتقل و از طریق یک لوله ،آب وارد استخر میشود . همچنین دنباله ای بر روی دکل وجود دارد که کار آن قرار دادن پره های دورانی در مسیر جهت باد است ودر مواقع لزوم عمل میکند .

·                       هزینه  و راه اندازی دکل 23000000 ریال بوده است . آقای هاشمی یک استخر به ابعاد 16*16 و به عمق 5/1 متر احداث نموده و 2 هکتار از اراضی مزرعه را به زیر کشت درختان بادام برده و در سال اصلاح الگوی مصرف ، سیستم قطره ای را جهت باغ خود طراحی و اجرا نموده است . آقای هاشمی با همت و تلاش مضاعف خود از قطره قطره این آب استفاده بهینه میبرد و در صدد پرورش ماهی در استخر خود نیز میباشد در مجموع با تکنولوژی استفاده از انرژی باد هزینه های استخراج آب بسیار کاهش یافته و هیچگونه تاثیرات سوء زیست محیطی به وجود نمی آورد .

·                       توربینهای بادی تکنولوژیست با مزایا و ویژگیهائی خاص جهت استخراج و مدیریت منابع آبی . این دستگاه بدون نیاز به هر گونه انرژی های فسیلی یا الکتریکی و تنها با استفاده از انرژی رایگان باد در کلیه مناطق با هر گونه شرایط اقلیمی که باشد قادر به استخراج ، تامین و ذخیره آب مورد نیاز می باشد. توربینهای بادی اقتصادی ترین و آسانترین روش جهت پمپاژ و ذخیره آب کشاورزی می باشد.

·                       دامداران میتوانند با نصب این دستگاه در محل پرورش دامها، چراگاه ها و مراتع ،آب مورد نیاز آبشخوری های دام خود را به سهولت تامین کنند . اهمیت این دستگاه به ویژه در مناطقی است که امکان استفاده از انرژِی برق یا نقل و انتقال سوخت های فسیلی جهت بکار گیری سایر سیستم های پمپاژ آب وجود ندارد .

·                       توربین های بادی در مدلهای پر قدرت میتواند جایگزینی مناسب برای موتورهای دیزلی و برقی در آبیاری و تامین آب مزارع و باغات باشد علاوه بر اینکه این دستگاه قابلیت مدیریت و سازماندهی منابع آبی و اجرای سیستم های آبیاری قطره ای و بارانی را نیز دارد .

·                       شاید هنوز در بسیاری از دهکده ها و روستاها و مناطق محروم استفاده از چرخ  چاه رایج ترین شیوه ی استخراج آب باشد . توربین های بادی میتوانند جایگزین مناسب ، ارزان و بی دغدغه برای استخراج آب جهت کاربرد های خانگی ، محلی و ذخیره سازی آب برای مصرف در طول سال باشد .

·                       ایلات و عشایر از جمله جمعیت های مهاجر در کشور ما هستند که سهم عمده ای نیز در دامپروری و دامداری دارند . نصب توربین های بادی در مناطق قشلاق و ییلاق که محل اقامت زمستانه و تابستانه ایلات و عشایر است علاوه بر تامین و ذخیره سازی آب مورد نیاز دامها میتواند در تامین آب شرب و مصارف محلی برای آنها کار آمد باشد بویژه که استفاده از سایر سیستم های پمپاژآب در چنین مناطقی مقدور نیست .

·                       شرایط لازم برای نصب دستگاه :

کاربرد توربین های بادی در مناطقی است که حداقل سرعت وزش باد     m/s 3 باشد . در مناطق با بادهای شدید بکارگیری دکلهای قویتر و استفاده از سیمهای مهار برای جلوگیری از احتمال سقوط ضروری است .

·                       موانعی چون کوهها ، تپه های بلند ،درختان و ساختمانهای بلند از جمله عواملی است که بر کارکرد دستگاه تاثیر گذار است . بر اساس تحلیل های علمی هنگامی که باد به مانعی با ارتفاع بالا برخورد میکند در فضای اطراف آن گرد بادهای کوچکی ایجاد میشود ، عدم رعایت فاصله مناسب از این موانع در هنگام نصب، سبب میگردد که اولا : دستگاه بدرستی در جریان وزش باد قرار نگیرد و ثانیا : در بادهای شدید احتمال سقوط وجود داشته باشد .

·                       ساختار توربینهای بادی به گونه ای است که تقریبا کلیه قطعات و قسمتهای آن در معرض هوای باز قرار دارد ، بنابراین شرایط آب و هوائی محل نصب عامل اصلی فرسودگی، زنگ زدگی و پوسیدگی دستگاه است.برای جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی از روشهایی چون رنگ آمیزی و پوشش آبکاری گالوانیزه بر روی قطعات استفاده میشود.

·                       پائین یا بالا بودن سطح آب چاه از جمله فاکتورهای تعیین کننده مدل توربین بادی، متناسب با کاربرد مورد نظر خریدار است.

بطور خلاصه مزایای توربینهای بادی آبکش عبارتند از:

·                       عدم نیاز به هرگونه انرژیهای فسیلی یا الکترونیکی—استفاده از انرژی رایگان باد—عدم نیاز به خدمه و سرکشی های روزانه—اقتصادی ترین روش جهت پمپاژ آب در مناطق با حداقل سرعت وزش باد—تکنولوژی سالم بدون هر گونه آلودگی محیط زیست—سیستمی نیرومند جهت پمپاژ و ذخیره آب – دستگاهی کارآمد با طول عمر بیش از 20 سال—قابلیت مدیریت و سازماندهی منابع آبی و مکانیزه کردن آبیاری—قابلیت تولید برق بصورت محدود

·                       در کشور ما متاسفانه استفاده از توربینهای بادی هنوز امری ناشناخته است بنابراین  تولیدی اصفهان تلاش به مدیریت آقای هاشمی در سالهای اخیر سعی نموده جایگاهی برای این تکنولوژی در کشور باز کند . این شرکت فعلا توربینهائی با مدلهای 8، 10و 12 فوت تولید میکند و ساخت مدلهای پرقدرت 14،16،20،24،و 28 فوت را در برنامه آینده خود قرار داده است.

·                       آدرس: اصفهان-اتوبان فرودگاه-قهجاورستان-خیابان صنعت-تولیدی اصفهان تلاش- آقای سید هاشم هاشمی فشارکی-تلفن 09131145630--- 03115547564

لازم به ذکر است در تاریخ 19/5/89 جمعی از مسئولان جهاد کشاورزی شهرستان اصفهان به اتفاق آقای مهندس مرادمند (مدیر محترم شهرستان ) از این مزرعه و ابتکار و خلاقیت آقای هاشمی در روستای فشارک بازدید نموده و از زحمات و تلاشهای ایشان تقدیر نمودند .

تهیه کننده: مرکز جهاد کشاورزی کوهپایه